شهر من نهاوند: زنجیره ارزش

اله مراد سیف /

الگوی توسعه غیر متوازن و تمرکز گرا در پیش از انقلاب زمینه را برای تقسیم کشور به مناطق برخوردار و مناطق محروم فراهم کرد و نهاوند از جمله شهرهایی بود که با شاخص های توسعه در زمره مناطق محروم قرار گرفت . پس از انقلاب اگرچه نهادهای انقلاب مانند جهاد سازندگی تلاش زیادی برای محرومیت زدایی از این مناطق انجام دادند لیکن این تلاش ها با اقدامات کافی دیگر از جانب دولت ها، به دلیل درگیر شده کشور با جنگ و در ادامه با تحریم های اقتصادی و نبود بودجه عمرانی لازم تکمیل نشد و فاصله با توسعه یافتگی همچنان برای نهاوند به صورت معنی داری باقی ماند .

اکنون واقعیت آن است که سطح پاییین تولید داخلی در نهاوند فرصت های اشتغال در دسترس جوانانی را که پس از فراغت از تحصیل و سربازی جویای کار هستند محدود ساخته و انجام سرمایه گذاری برای ارتقاء وضعیت رفاهی و سطح زندگی را در نهاوند به یک ضرورت اساسی تبدیل کرده است . این واقعیت در کنار لزوم بهره گیری بهینه از منابع کمیاب مالی ایجاب می کند که به رویکردهایی در سرمایه گذاری توجه شود که تاثیر اهرمی بر تولید و اشتغال دارند .  از جمله این رویکردها  توجه به مزیت های نسبی و زنجیره ارزش در تولیدات منطقه است . هر تولیدی از یک فرایند کلی تبعیت می کند  و الگوی داده ستانده خاص خود را دارد . تولیدات از نظر پیوند داده -ستانده ای مختلفی که با سایر تولیدت برقرار می کنند یکسان نیستند . برخی تولیدات از پیوندهای پیشین و پسین قوی تری برخوردارند . پیوند پیشین یعنی نهاده های این تولید خود ستانده های نهایی دیگر فرایندهای تولیدی است . پیوند پسین یعنی ستانده این تولید خود نهاده بسیاری از تولیدات دیگر است . هر چه این پیوندها در یک فرایند تولیدی قوی تر باشد افزایش آن تولید تاثیر مستقیم و غیر مستقیم بیشتری در جهش تولید کل منطقه خواهد داشت . بالعکس، اگر در یک فرایند تولیدی هیچ گونه پیوند پیشین و پسین در منطقه وجود نداشته باشد، تاثیر افزایش آن تولید محدود به اندازه افزایش یافته خود آن تولید خواهد شد . با این توجه به این که نهاوند به طور نسبی قطب کشاورزی منطقه می باشد ، وجود صنایع تبدیلی در این شهر می تواند تاثیر اهرمی بر افزایش سطح تولید و اشتغال و نیز درآمد منطقه داشته باشد . از این منظر ، داشتن این صنایع تبدیلی که زنجیره تولیدات منطقه نهاوند را کامل خواهند کرد بر صنایعی مانند پتروشیمی که نه از جهت نهاده و نه از جهت ستانده هیچ پیوندی با سایر فرایندهای تولید منطقه ندارند ، بسیار ارجح خواهد بود .