در این که امروزه «اقتصاد» از مولفه های مهم امنیت ملی کشورها و نظام های سیاسی است کمتر تردیدی وجود دارد . همچنین این که راهبرهای اقتصادی در تحکیم قدرت ملی کشورها اثرگذاری قابل توجهی دارد نیز مورد وفاق است . اما در تحقیق حاضر «سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی ج.ا.ایران» مورد کنکاش و بررسی قرار خواهد گرفت و نقشه علمی منطبق بر این سیاست ها استخراج خواهد شد .. مقام معظم رهبری بر این اعتقاد هستند که : اگرچه فشار دشمنان بر جمهوری اسلامی ایران مشکلات زیادی را برای مردم رقم زده است لیکن « درس بزرگى که ما از این فشارهاى اقتصادى دریافت کردیم، این است که هرچه می‌توانیم، باید به استحکام ساخت داخلى قدرت بپردازیم؛ هرچه می‌توانیم، در درون، خودمان را مقتدر کنیم؛ دل به بیرون نبندیم. آنهائى که دل به بیرون ظرفیت ملت ایران می‌بندند، وقتى با یک چنین مشکلاتى مواجه شوند، خلع سلاح خواهندشد. ظرفیت‌هاى ملت ایران خیلى زیاد است. ما باید بپردازیم به استحکام ساخت درونى اقتدار ملى.»[۱] در واقع نظام جمهوری اسلامی ایران تا آن زمان که بر آرمان های خود پای می فشرد درگیر با مانع تراشی دشمنان خواهد بود ، لذا «در پیشرفت به سمت هدفهاى آرمانى، باید ساخت درونى قدرت را استحکام بخشید؛ اساس کار این است. ما اگر می‌خواهیم این راه را ادامه دهیم و به این سمت حرکت کنیم و این هدفها را دنبال کنیم و چشم به این آرمانها بدوزیم و پیش برویم و در مقابل این معارضه‌ها ایستادگى کنیم و صبر و توکل را به کار بگیریم، باید ساخت قدرت ملى را در درون کشور تقویت کنیم و استحکام ببخشیم. عناصر این استحکام، برخى عناصر همیشگى است، برخى هم عناصر فصلى است. آنچه که جزو عناصر همیشگى است، عزم راسخ است؛ که عرض کردیم. مسئولان کشور باید تصمیمشان را در مواجهه‌ با مشکلات حفظ کنند، عزم راسخ خودشان را محفوظ بدارند، دچار تزلزل نشوند. به سمت آرمانها حرکت کردن، این عزم راسخ را نیاز دارد. اینجور نباشد که با مشاهده‌ اخم دشمن، ترشروئى دشمن، حرکت معارضه‌ دشمن با شکل‌هاى مختلفش – تبلیغاتى‌اش، سیاسى‌اش، اقتصادى‌اش و امثال اینها – متزلزل شوند. هم عزم راسخ مسئولین لازم است، هم عزم راسخ مردم لازم است. البته این دومى – عزم راسخ مردم – الزاماتى هم دارد، که حالا معلوم است. ما اگر بخواهیم عزم راسخ مردم را حفظ کنیم، یک سلسله وظائفى را باید انجام دهیم.[۲]

نتیجه الزامی تحکیم ساخت درونی قدرت در هر نظامی شکست ناپذیری آن نظام است.«وقتى ملتى ساخت داخلى‌اش مستحکم است، اختلاف سلیقه، افرادش را به دشمنان یکدیگر تبدیل نمى‌کند. این ملت براى مسؤولان و محورهاى اداره کشورش اهمیت و احترام قائل است؛ چون این موضوع تعیین کننده است. وقتى دلهاى این ملت با ایمان عمیق – مثل ایمان شما – همراه شد، هیچ قدرتى نمى‌تواند آن را شکست دهد و وادار به عقب‌نشینى کند. ما با این پشتوانه مى‌توانیم با همه چالشهاى بین‌المللى مقابله کنیم و پیش برویم.[۳]

توجه ویژه به اقتصاد از سیاست های مهم نظام اسلامی برای ایجاد توان مقاومت و ایستادگی و مقابله با فشار های دشمن است . رهبر معظم انقلاب در این زمینه می فرمایند : «آنچه که ما به مسئولان محترم کشور در زمینه‌ى مسائل اقتصادى که از مسائل اساسى است و دشمن هم بر روى مسئله‌ى اقتصاد متمرکز شده است سفارش می‌کنیم، این است که در پیشرفت اقتصاد، این سه عنصر را مورد توجه قرار دهند: اولاً در امر اقتصاد، مثل همه‌ىِ مسائل دیگر، باید با نگاه علمى به مسائل نگاه کرد. ثانیاً یک برنامه‌ریزى مدبرانه لازم است، که هم در آن شتاب‌زدگی نباشد، هم در آن کندى و کوتاهى نباشد. در همه‌ى امور این‌جور است، در مسائل حساس اقتصاد هم این‌جور است. ثالثاً ثبات و استمرار سیاستها لازم است. »[۴]

از نظر ایشان « وظیفه‌ی همه‌ی ما این است که سعی کنیم کشور را مستحکم، غیرقابل نفوذ، غیرقابل تأثیر از سوی دشمن، حفظ کنیم و نگه‌داریم. این ‌یکی از اقتضائات «اقتصاد مقاومتی» است که ما مطرح کردیم. در اقتصاد مقاومتی، یک رکن اساسی و مهم، مقاوم بودن اقتصاد است. اقتصاد باید مقاوم باشد؛ باید بتواند در مقابل آنچه که ممکن است در معرض توطئه‌ی دشمن قرار بگیرد، مقاومت کند. » [۵] ایشان نگاه روزمره به مسائل اقتصادی،تغییر مکرر سیاست‌های اقتصادی، تکیه بر نظرات غیرکارشناسی و همچنین اعتماد به شیوه‌های تزریقی و تحمیلی اقتصادی غرب و شرق را مضر دانستند و تأکید کردند: سیاست‌های اقتصادی باید بر مبنای اقتصاد مقاومتی باشد. رهبر انقلاب اسلامی افزودند: اقتصاد مقاومتی، اقتصادی است که ساخت درونی آن، مقاوم و مستحکم است و با تغییرات مختلف در دنیا، متلاطم نمی‌شود. [۶] از نظر ایشان « نظام اسلامی دارای منظومه‌ای از آرمان‌ها استکه باید برای رسیدن به همه آنها تلاش شود اما این آرمان‌ها دارای رتبه‌بندی و درجات مختلف هستند » ایشان رسیدن به جامعهای «عادلانه، پیشرفته و معنوی» را از آرمان‌های اصلی و درجه یک نظام اسلامی دانستند و در تشریح آن، خاطرنشان کردند: جامعه عادلانه، جامعه‌ای است که هم مسئولان عادلانه رفتار کنند و هم مردم نسبت به یکدیگر عدالت داشته باشند، ضمن آنکه این جامعه در عرصه‌های علمی، سیاسی و تمدنی، پیشرفته و از نظر معنویت نیز سیراب باشد. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به برخی آرمان‌های دیگر نظام اسلامی که در مراتب بعد از این آرمان اصلی قرار دارد اشاره کردند و گفتند: اقتصاد مقاومتی، سلامت در جامعه، صنعت برتر، کشاورزی برتر، تجارت همراه بارونق، علم پیشرو، نفوذ فرهنگی و سیاسی در جهان، همه در منظومه آرمان‌های نظام اسلامی قرار دارند و قابل تحقق نیز هستند. [۷]

مقام معظم رهبری در تاریخ ۲۹ بهمن ۱۳۹۲ سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی را ابلاغ فرمودند . در این ابلاغ فائق آمدن بر همه مشکلات ، به شکست و عقب نشینی وادار کردن دشمن ، حفظ دستاوردهای کشور در زمینه های مختلف و تداوم پیشرفت و تحقق آرمان ها و اصول قانون اساسی و سند چشم انداز بیست ساله و تحقق اقتصاد متکی به دانش و فناوری، عدالت بنیان، درون‌زا و برون‌گرا، پویا و پیشرو در شرایط پر مخاطره جهانی و عینیت بخشیدن به الگوئی الهام‌بخش از نظام اقتصادی اسلام را به عنوان هدف اقتصاد مقاومتی متذکر شده اند . آنچه در این ابلاغیه از جانب معظم له خواسته شده است از جمله «تهیه نقشه راه» برای عرصه های مختلف است . ایشان تصریح فرموده اند : «لازم است قوای کشور بی درنگ و با زمان بندی مشخص، اقدام به اجرای آن کنند و با تهیه قوانین و مقررات لازم و تدوین نقشه راه برای عرصه های مختلف، زمینه و فرصت مناسب برای نقش آفرینی مردم و همه فعالان اقتصادی را در این جهاد مقدس فراهم آورند تا به فضل الهی حماسه اقتصادی ملت بزرگ ایران نیز همچون حماسه سیاسی در برابر چشم جهانیان رخ نماید. » . این تحقیق با هدف تحلیل علمی این سیاست ها و زمینه سازی برای تهیه نقشه راه پیاده سازی آنها در عرصه سیاستگذاری و اجرای صحیح آنها می باشد . محقق بر این اعتقاد است که سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی علاوه بر این که اطلاق «سیاست کلی»[۸] داشته و از این جهت سیاست برای سیاستگذاری است ، دارای نقشه ای علمی و منسجم از عرصه ها و اهداف موضوعی مختلف است که اگر درست فهم نشود و ارتباط پسینی و پیشینی آنها ملاحظه نشود ممکن است در عمل نتایج مطلوبی را عاید سیاستگذار ننماید و حتی در شرایطی به نتایج معکوس و منفی نیز منجر شود . از این جهت پرداختن به تحلیل علمی این سیاست ها از اهمیت و ضرورت بالایی برخوردار است و تحقیق حاضر چنین هدفی را در نظر دارد با این توجه که چنین کاری نیازمند تلاش علمی گسترده از جانب همه محققان دلسوز می باشد و کار این محقق تنها درآمدی بر این کار مهم خواهد بود .

[۱] . بیانات در مراسم تنفیذ حکم ریاست جمهورى اسلامى ایران‌(۱۳۹۲/۰۵/۱۲)

[۲] . بیانات در دیدار مسئولان نظام‌(۱۳۹۲/۰۴/۳۰)

[۳] . در دیدار دانشجویان زنجان

[۴] . بیانات در اجتماع مردم شیروان (۱۳۹۱/۰۷/۲۴)

[۵] . بیانات در حرم مطهر رضوی در اولین روز سال ۱۳۹۲

[۶] . بیانات در دیدار کارگران و فعالان بخش تولید به مناسبت هفته کارگر (۱۳۹۲/۰۲/۰۷)

[۷] . بیانات در دیدار جمعی از دانشجویان (۱۳۹۲/۰۵/۰۶)

[۸] .Meta Policy

تعداد بازدید: ۰

پیشگفتار

پاسخ دهید Cancel reply