تولید ناخالص ملی و رفاه

اله مراد سیف /

GNP معیار، برای سنجش تولید اقتصادی می باشد و یک معیار برای سنجش رفاه جامعه که برخورداری کل بدست آمده توسط مردم را منعکس کرده و مبتنی بر عواملی بیش از آنچه در GNP ملحوظ شده می باشد نیست . با این وجود تولید اقتصادی بخش مهمی از این برخورداری کلی می باشد. بطور کل وضع مردم بهتر خواهد شد اگر کالاها و خدمات بیشتری برای مصرف داشته باشند . اقتصادی که حجم بزرگتری از کالاها و خدمات نهائی در اختیار داشته باشند راحت تر می توانند مشکل کمیابی اقتصادی را حل کند .

غیر از GNP حداقل سه جنبه دیگر از رفاه جامعه وجود دارد که می باید مورد ملاحظه قرار گیرد کیفیت زیست محیطی ، زمان فراغت و جمعیت .

کیفیت زیست محیطی 

یک جنبه از رفاه جامعه که در اندازه گیری GNP ملحوظ نمی شود کیفیت زیست محیطی می باشد تولید بسیاری از کالاها و خدمات سبب آوده ساختن هوا و آبها می شود و موجب می گردد تا مردمی که از این محیط می خواهند استفاده کنند لذت ببرند یا آن را مصرف کنند بطور منفی تحت تاثیر واقع شوند. از آنجا که لذت ردن مردم از محیط در بازار مورد مبادله قرار نمی گیرد. در محاسه GNP نیز ملحوظ می شود . ولذا ارزش آن در GNP ظاهر نمی گردد آنچه اید بدانیم این است که تولید بیشتر کالاها و خدمات به مفهوم سطح بالاتری از GNP می باشد به مفهوم ایجاد آلودگی بیشتر در آب و هوا و بطور کلی محیط نیز می باشد .

زمان فراغت 

لذتی که مردم از فراغت خود می برند نیز در محاسبه GNP ملحوظ نمی شود اگر نیروی کار و کارفرمایان تصمیم بگیرند کمتر کار کنند و بیشتر فراغت داشته باشند مقدار GNP کاهش خواهد یافت . در حالی که این لزوماً  به مفهوم کاهش رفاه جامعه نمی باشد .

جمعیت 

اگر چه GNPکل تولید در اقتصاد را اندازه گیری می کند ،آن نشان نمی دهد که به هر شخص از افراد جامعه چه میزان از این تولید تعلق گرفته است . فرض کنید دو کشور دارای GNP یکسانی با هم باشند اما جمعیت یکی دو برابر جمعیت دیگری باشد . در این صورت مشکل است بگوئیم که رفاه این دو کشور یکسان است . بنابراین ما اغلب GNP سرانه را در نظر می گیریم . GNP سرانه به متوسط تولید ناخالص ملی گفته می شود که در یک اقتصاد به هر شخصی تعلق می گیرد . GNP سرانه را از رابطه زیر بدست می آوریم .

جمعیت/ GNP = GNP سرانه

توزیع درآمدها

البته باید توجه داشت که GNP سرانه تنها یک متوسط مقدار را نشان می دهد و به این معنی نیست که در واقع هر شخصی در این اقتصاد آن را دریافت می دارد. برخی مردم درآمد زیادی دارند و برخی دیگر درآمد اندک. در واقع اگر اقتصاد یک توزیع کاملا نابرابر GNP داشته باشد رفاه جمعی اعضاء جامعه بطور نسبی پایین خواهد بود . حتی اگر GNP سرانه طور نسبی بالا باشد .